Knife crime: een onbeheersbaar probleem? 

Vorig jaar kwamen in Engeland 285 mensen om door messteken, een recordaantal ten opzichte van vorige jaren. Dit jaar staat de teller al op 29 steekincidenten. Niemand lijkt nog veilig op straat. Schrikbarend is het aantal tieners onder slachtoffers en daders.

Onze overzeese buren, en met name Londen, lijken geteisterd te worden door een messenplaag. Messencriminaliteit is niet nieuw in Londen of überhaupt in Groot-Brittannië. Al jaren op rij stijgen de cijfers en lijkt de toename niet te stoppen. Politici wijzen met de vinger naar elkaar: de bezuinigingen van de afgelopen jaren hebben toch minder goed gedaan dan gedacht. 

Dit jaar staat de teller al op 29 steekincidenten. Niemand lijkt nog veilig op straat.

Ook in Nederland zijn het aantal steekincidenten de afgelopen jaren gestegen. Een alarmerende trend? Nee, dat lijkt nog aardig mee te vallen. Sinds 2014 daalt het aantal geweldsincidenten, maar is het aantal steekincidenten met bijna zeven procent gestegen (CBS). Ongeveer 1700 steekincidenten elk jaar. Dergelijke steekincidenten worden afgedaan als mishandeling, doodslag, moord of openlijke geweldpleging. Geen reden tot paniek: er lijkt geen sprake van een plaag, maar van individuele incidenten die op zichzelf staan.

Mogelijke oorzaken

Wat zit er achter deze uitbraak? Veel politieagenten en politici geven de schuld aan de grote bezuinigingen op het politieapparaat afgelopen jaren. Het eeuwige te-weinig-capaciteit-verwijt, zoals we die ook in Nederland vaak tegen komen. Er moet meer geld, meer mankracht bij. Dit is slechts een speculatie, de cijfers lijken geen relatie tussen de bezuinigingen en het stijgen van de steekincidenten te tonen. Vaak is het fijn om met de vinger naar één oorzaak te wijzen: geld, capaciteitstekort, ontwikkelingen op de drugsmarkt of een nieuw(e) handhavingsbeleid/opsporingsstrategie (The Economist, 7 maart 2019). 

In Nederland zien we en geen stijgende trend, en is er juist de afgelopen jaren extra geld vrijgemaakt voor het politieapparaat. In de Miljoenennota (2018) kreeg de politie 116 miljoen euro extra toegezegd voor de veiligheid in Nederland. Daarbij zet de politie extra in op het werven van nieuw personeel.

Drill Music: het nieuwe normaal in de Londense muziekscene

De Londense politie zoekt oorzaken ook in een andere hoek: sociale media. Stoere hiphop muziekvideo’s waarin stapels geld en wapens worden getoond. Of gewelddadige teksten gezongen worden. Ongeacht je persoonlijke mening over het maken en verspreiden van dergelijke content, beschrijft de muziek een levensechte situatie in de Londense wijken. Filmpjes van gevechten tussen rivaliserende bendes, bedreigingen, het showen van stapels geld en wapens, en de verspreiding van drillmuziek beschouwt de Londense politie als belangrijk aandeel in de continuering van de messenplaag.

Veel politieagenten en politici geven de schuld aan de grote bezuinigingen op het politieapparaat afgelopen jaren.

Maar is deze beschuldiging eerlijk? En wat vinden mensen uit de drill musiscene van de aandacht die het genre heeft gekregen? Ameer Ahmend (BBC News) maakte er een korte documentaire over.

EMMA onderzoekt: (sociale) mediagedrag van jonge HIC-plegers

Slachtoffers én daders van de Londense messenplaag zijn vaak man. Ongeveer 20% hiervan in tussen de 10 en 17 jaar oud. EMMA onderzocht eerder in opdracht van het ministerie van Justitie en Veiligheid het mediagedrag van een vergelijkbare doelgroep: jonge plegers van high impact crimes (HIC: overvallen, straatroven, woninginbraken en geweld). Dit om beter inzicht te krijgen in wat er in kringen van plegers van high impact crimes precies gebeurt naar aanleiding van bepaalde (sociale) media-uitingen. We wilden weten over wat voor type uitingen het gaat, via welke kanalen en met welke content. Ook hier zagen we veel misdaad gerelateerde content voorbijkomen. Met een eerste inkijk in het sociale mediagedrag van (potentiële) jonge delictplegers hopen we uiteindelijk iets te zeggen over hoe media van invloed kan zijn op individuele beslissingen om wel of niet een delict te plegen. 

Benieuwd naar de resultaten van dit onderzoek? Het onderzoek wordt openbaar gemaakt vanaf 13 mei. Kan je niet wachten of heb je andere vragen? Neem dan contact op met Hans Moors (moors@emma.nl) of Nicole Bouman (bouman@emma.nl).