Niet lang geleden schreef ik over knife crime, de invloed van sociale media en wat we daarvan zien in Nederland. De cijfers lieten geen verontrustende stijging zien. De invloed van sociale media – en bijvoorbeeld drill muziek – kwamen we wel tegen in het Buzz-onderzoek. Maar een verontrustende stijging van messengeweld, daarvan leek geen sprake. Vlak daarna werd ik benaderd door iemand van de politie die zich zorgen maakte over hetzelfde probleem, maar dan in mijn stad: Rotterdam. Nog wat later volgde een steekpartij bij mij op de hoek van de straat, waarna een 17-jarige jongen werd opgepakt als verdachte. Dat maakte me nieuwsgierig. Hoe staat er nu voor in Rotterdam? Worden we als Rotterdammers geplaagd door een storm aan messengeweld? Of nog concreter: is er sprake van een oprukkende trend waarbij steeds meer jonge mensen met steekwapens op zak op straat lopen? 

Om een eerste indruk van een antwoord op deze vragen te krijgen, was het tijd om het nieuws te raadplegen. We zochten op hoeveel steekincidenten waarbij tieners betrokken waren in Rotterdam plaatsvonden het afgelopen jaar (van 6 december 2018 t/m 6 december 2019). Of dat nu als slachtoffer, verdachte of dader was. Dat leverde onderstaande tijdlijn op:

Grote pieken afgelopen winter

Bovenstaande tijdlijn laat duidelijke pieken zien in de afgelopen wintermaanden. Een piek in de tijdlijn betekent een gebeurtenis waarbij een jongere is betrokken bij een incident met steekwapen, waar het nieuws lucht van heeft gekregen. Grofweg zou je kunnen zeggen dat elke piek voor een incident staat. Daar zit nog allerlei ruis tussen; bijvoorbeeld twee pieken die over hetzelfde incident gaan. Daarom zochten we voor elke piek vanaf 29 september op of er sprake was van een incident. 

Onderstaand overzicht weergeeft de incidenten van afgelopen drie maanden waarbij één of meerdere tieners betrokken zijn als dader, verdachte of slachtoffer van messencriminaliteit: 

29 september 2019 - De politie in Rotterdam-Charlois pakt negen jongeren op. Het zou gaan om rivaliserende jeugdgroepen. Bij de aanhoudingen zijn meerdere messen in beslag genomen. Onder de arrestanten zijn ook minderjarigen. Rond elf uur kwam een eerste melding binnen van een vecht- of steekpartij. Volgens de politie hebben de jongeren meerdere keren de confrontatie gezocht. 

12 oktober 2019 - Jongen belaagt man met kapmes na commentaar op weggegooid blikje. Een van de jongeren sloeg met een machete en raakte de man met de punt van het grote mes. Dat gebeurde op de Oldenoord.

15 oktober 2019 - Een 14-jarige jongen wordt neergestoken op de Montessoriweg in Rotterdam. Vermoedelijk was de steekpartij het gevolg van een grotere ruzie tussen jongeren uit de wijken Charlois en IJsselmonde. 

17 oktober 2019 - In Rotterdam raakten twee mensen gewond door een steekpartij. Vermoedelijk waren ze allebei betrokken bij vechtpartijen tussen twee groepen uit IJsselmonde en Charlois die donderdagavond meerdere keren slaags met elkaar raakten in Rotterdam-Zuid. De vechtpartijen vonden op verschillende plekken plaats, waaronder in een bus en een tram. Ook in Slinge, Asterlo en Schere zochten de groepen elkaar op. De politie heeft inmiddels zes jongeren van tussen de 14 en 17 jaar aangehouden. Ook is er een mes, een hamer en een bivakmuts in beslag genomen.

31 oktober 2019 - Bij een steekpartij in Rotterdam-Feijenoord is vanavond een 16-jarige jongen gewond geraakt. 

2 november 2019 - Jongen (14) neergestoken in metrostation Spijkenisse, 13-jarige verdachte gearresteerd. 

12 november 2019 - De politie houdt vier jongeren in de leeftijd van 16 tot 20 jaar aan. Zij worden verdacht van betrokkenheid bij de steekpartij van donderdag 17 oktober in bus 70 in Charlois.

22 november 2019 - Jongeren met messen en bivakmutsen aangehouden in centrum Rotterdam. In totaal werden zeven jongens aangehouden in de leeftijd van 11 tot 22 jaar. Drie van hen hadden een mes op zak.

23 november 2019 - Een 49-jarige man uit Den Haag is gisteravond ernstig gewond geraakt bij een steekpartij in de Groen van Prinstererstraat in Rotterdam-Noord na een ruzie met hangjongeren. Een 17-jarige Rotterdammer is aangehouden. 

25 november 2019 - Weer minderjarige jongens aangehouden in verband met een steekpartij in bus 70. De politie heeft nog eens twee jongens aangehouden voor een steekincident op 17 oktober in bus 70 in Rotterdam-Charlois. De twee Rotterdammers zijn 17 jaar. Eerder werden al acht jongeren opgepakt voor het geweld in de stadsbus.

30 november 2019 - Even voor vier uur ’s middags wordt 112 gebeld voor een steekpartij op de Ranonkelstraat in de Rotterdamse wijk Bloemhof. Agenten treffen daar een 14-jarige jongen met een steekwond op zijn rug. De dader was er al vandoor. Onderzoek in de omgeving leverde twee boksbeugels op.

Knifecrime: een oprukkend fenomeen in Rotterdam?

Jonge tieners die in Rotterdam opgepakt worden voor verboden wapenbezit – zoals messen en boksbeugels. In de analyse van het nieuws komt het steeds vaker naar voren. We zien groepen jonge jongeren (in de leeftijd van 11-22 jaar) die met wapens op zak lopen. Niet alleen om te hebben, maar ook om te gebruiken. Op straat en zelfs in het openbaar vervoer. Groepen jongeren zoeken elkaar op mét messen om ruzies te beslechten. 

Een verontrustende trend: 9 heftige incidenten waarbij jongeren messen trekken, binnen een tijdsbestek van drie maanden. Hoofdzakelijk op Rotterdam Zuid. Nog meer jongeren worden aangemerkt als verdachten. Het zijn geen loners; het zijn jongeren die deel uit maken van groepen die de confrontatie op zoeken én beslechten met een mes. Nog belangrijker is dat deze resultaten wellicht niet compleet zijn: deze incidenten komen voort uit een nieuwsanalyse, wellicht zijn bij de politie of mensen uit de praktijk – zoals jongerenwerkers – nog meer incidenten bekend.