Misschien maken we ons er allemaal weleens schuldig aan: langzamer rijden om een glimp op te vangen van een auto-ongeluk op de andere weghelft. Of een kijkje nemen bij de mensenmenigte die zich voor een huis verzamelt, terwijl de ambulance met loeiende sirenes iemand naar het ziekenhuis probeert te brengen. In toenemende mate klinkt de roep van hulpdiensten om ramptoerisme aan te pakken. Maar is dat wel de beste oplossing? 

OEen normale werkdag bij EMMA. Zoals bijna elke dag klinken er sirenes van een ambulance, politieauto of brandweerwagen. Soms horen we ze al niet eens meer. Vandaag wel, luid en duidelijk. Een politieauto en ambulance stoppen met loeiende sirenes in de straat. Vanuit ons kantoor hebben we goed zicht op het tafereel. Sommige collega's haasten zich naar het raam, als ware het een show waarvoor ze graag een plekje op de eerste rij willen bemachtigen. Er volgt een korte discussie: wat zou er aan de hand zijn?

Onze collega Gloria is de enige die gaat kijken of ze iets kan betekenen voor de agenten of het ambulancepersoneel. Als ze terugkomt, heeft ze twee dankbare agenten aan haar zijde, én kan ze ons vertellen wat er aan de hand is. Lang leve Gloria.

Foto van een defibrillator in een auto

Afbeelding verwijderd.Figuur 1: Politiekorps in Woerden, dat zich op Facebook kwaad maakt over hinderende ramptoeristen

Voor ramptoeristen zijn incidenten als ongelukken, aanhoudingen en huiszoekingen een attractie. Het lijkt om een vorm van sensation seeking te gaan: een vorm van plezier of een adrenalinekick die zelfs tot criminaliteit kan leiden.1 En het fenomeen beperkt zich niet tot de plaats des onheils: ramptoeristen verspreiden via social media filmpjes en commentaren. Hierdoor kan mediaonrust ontstaan rondom een crisissituatie, met alle gevolgen van dien.2

Valt mensen die zich weliswaar ver houden van ramptoerisme, maar ook niet een helpende hand bieden niet evengoed iets te verwijten?

Achter het raam stonden we de politieagenten en ambulancebroeders niet in de weg. Tegelijkertijd deden we ook weinig om deze hulpverleners te helpen. Een fascinerend fenomeen. Waar komt dit gedrag vandaan? En valt mensen die zich weliswaar ver houden van ramptoerisme, maar ook niet een helpende hand bieden niet evengoed iets te verwijten?

Op zoek naar antwoorden en een oplossing voor dit probleem ben ik gaan nadenken over mogelijkheden om 'die lastige mensen' juist te gaan benutten. Ramptoerisme ligt in onze menselijke aard en zal niet verdwijnen. Misschien ligt onze voornaamste kans dus wel in het 'omdenken' van het probleem. Bijvoorbeeld door een gerichte social media strategie te ontwikkelen, die ramptoeristen overtuigt dat ze in dezelfde tijd net zo goed een bijdrage kunnen leveren aan het werk van de politie.

Maar… Wat voor bijdrage dan? En wat is daar voor nodig? EMMA is bezig met het organiseren van een bijeenkomst om hier met verschillende partijen over na te denken. Interesse om aan te haken? Neem contact op met Nicole Bouman: bouman@emma.nl.

 

 

Literatuur

1 Presdee, M. (2000). Cultural Criminology and the Carnival of Crime. London & New York: Routledge.
En Schuilenburg, M.B., Siegel, D., Staring, R. & Swaaningen, R.V. (2011). Over cultuur en criminaliteit. Tijdschrift voor Culturele Criminologie, 1(1).

2 Johannink, R.H., Gorissen, I., & As, N.K. van (2013). Sociale media: factor van invloed op onrustsituaties? Amsterdam: Reed Business.

Gemaakt door
Foto van Nicole Bouman. Nicole is een witte vrouw met blauwe ogen en lang donkerbruin haar. Haar haren heeft ze voor de helft vastgemaakt. Ze draagt een lichtroze blouse met dunne witte strepen, en ze lacht breeduit op de foto.

Nicole Bouman

criminologe - vliegende alleskunner