“Vrij activistisch en soms ook heel gepasioneerd”, noemt Marieke de manier waarop ze in het leven staat. Ze is vorig jaar om privacy redenen uit al haar Whatsapp-groepen gestapt, inspireert haar omgeving om naar demonstraties van Milieudefensie te komen, probeert met #kiesklimaat het klimaat tot prominent verkiezingsthema te maken en doet eigenlijk elke dag een duurzaamheidschallenge met zichzelf.

Wat maakt jou eigenlijk activistisch?

'Dat ik niet alleen voel of ervaar dat dingen in de maatschappij niet goed gaan, maar dat ik daarna ook altijd het gevoel heb dat dingen kunnen veranderen.'

'Ik sprak bijvoorbeeld gister met een vriendin die een bedrijfje op wil starten, en iedereen die ze spreekt ziet allemaal praktische bezwaren. Dat soort problemen zie ik eigenlijk niet. Die zie ik veel meer als een soort van puzzeltjes waar je doorheen moet komen.'

'Dus in die zin denk ik dat ik makkelijk oplossingen vind en dat ik me niet zo makkelijk uit het veld laat slaan als dingen praktisch gezien niet lukken. Als je mensen op de ene manier niet kunt bereiken, dan kun je ze altijd op de andere manier bereiken.'
 

Over Marieke

Komt uit:
Papendrecht
Met haar moeder, vader, zus en tweelingbroer

Woont:
In een appartementje in Oudenoord, Utrecht

Doet:
PhD over verantwoorde mijnbouw aan de WUR

Waar komt dat activistische vandaan denk je?

'Ik denk dat m'n ouders daar wel een flinke rol in hebben gehad; die zijn eigenlijk heel erg hetzelfde als ik. Best wel tegendraads ook.'

'Ik heb al snel in een discussie dat ik het andere standpunt vertegenwoordig. Dat gebeurt gewoon. Het geeft ook wel veel energie om de andere kant van een verhaal actief op te zoeken.'

Ben je er wel eens bang voor dat mensen je dan irritant vinden?

'Ja, daar ben ik wel vaak bang voor. 
Vooral bij m'n eigen vrienden.'

'Dan heb ik het er allemaal al uitgeflapt en dan denk ik daarna "Fack, nu vinden mensen me vast irritant." '

Dat is wel achteraf dan dus?
'Ja, altijd als het al is gebeurd. Ik ben echt superimpulsief - heb daar echt weinig controle over voor m'n idee.'

Volgens mij doen mensen vaak toch liever even hun ogen dicht: "Ik weet wel dat de ASN Bank beter is dan de Rabobank, maar ik heb geen zin daar de hele tijd aan herinnerd te worden en ik heb ook geen zin in dat gedoe van overstappen."

'Ja, soms ben ik daar wel eens jaloers op. Maar ik vind het ook wel echt moeilijk dat mensen daar zo anders in zijn.'

'Vooral omdat dingen vaak zo makkelijk te fixen zijn. Door de luxe positie waar veel mensen in zitten worden we misschien wel gestimuleerd om steeds makkelijker te gaan denken.

'De maatschappij stuurt ons heel erg in consumeren en ik verzet me meer daar tegen. Elke keer als ik niet vlieg voelt dat niet als een nederlaag, maar als een overwinning op wie ik wil zijn en hoe ik wil dat de wereld is.'

Het is ook een vorm van creativiteit. Door na te denken over hoe je dingen anders kan doen wordt het leven ook diverser.

Het voelt dus niet als een opoffering om niet te vliegen?

'Nee, totaal niet.
Het is meer een kwestie van de tijd vinden om bijvoorbeeld met de boot naar Zuid-Amerika te gaan.'

In plaats van anderen te veroordelen geeft Marieke liever zelf een goed voorbeeld en probeert ze anderen te inspireren. Van het lijstje milieumaatregelen de revue passeert is "uit de vuilnisbak eten" (dumpster diving) wel één van de opvallendste.

Ik zou bij eten uit de container halen toch wel bang zijn om voor gek versleten te worden. Snap je dat?

'Ja, snap ik heel goed.'

Maar? 

'Ik kan me daar uiteindelijk toch niet echt druk over maken. Ik vind het ook wel een uitdaging om mezelf over die gêne heen te zetten.'

Hoe ging dat de eerste keer?

'De eerste keer liep ik langs een prullenbak en zag ik heel veel avocado's liggen. Die zijn natuurlijk heel duur, dus die wilde ik gewoon heel graag. Toen lag het ook echt bovenop de prullenbak en kon ik het makkelijk meenemen, zonder dat mensen het zagen. Dus het is ook wel een beetje gradueel gegaan.

'Wat ik toen heel cool vond, was dat ik ook anderen tegenkwam die hetzelfde deden. En dat we dan ook zeiden "Heb je dit al gezien?". Ik had toen ook echt het gevoel dat ik toen een connectie maakte met weer een heel andere bevolkingsgroep.'

Persoonlijke milieumaatregelen van Marieke:
- Bijna alle kleding tweedehands/vintage
- Elke winterdag is warme truiendag
- Niet vliegen, tenzij ze daarmee via onderzoek juist iets kan bijdragen aan het milieu
- Zo min mogelijk producten eten met hoge milieu-impact

Zitten er nog meer voordelen aan dumpster diven?

'Het is ook een vorm van creativiteit. Door na te denken over hoe je dingen anders kan doen wordt het leven ook diverser.'

'Ik las in een boek over Disneyization. Die schrijver ging een keer met zijn dochter naar Disneyland en vertelt dat er vanaf het moment dat je daar binnenkomt maar één manier is om je te bewegen: je gaat de parkeerplaats op en vanaf daar ga je met een treintje het park in waar je een route moet lopen. 

'En zodra je ook maar iets afwijkt van die route word je gelijk gecorrigeerd door dingen die eruit zien als leuk - Mickey Mouse bijvoorbeeld - maar die eigenlijk toezichthouders zijn op iedereen die daar is.'
'Zijn dochter wilde bijvoorbeeld op blote voeten lopen en werd direct gecorrigeerd, ook al is dat park superschoon. Dat viel buiten de norm.'

Dat Marieke zich zelf niet al te veel aantrekt van deze norm blijkt als we een korte pauze nemen. We zijn halverwege ons gesprek in Café De Leidse Lente en Marieke staat op om onze waterglazen bij te vullen op de WC. Niet helemaal hoe het hoort bedacht ze achteraf, maar in ieder geval wel duurzaam.

Heb je het gevoel dat je een verschil maakt?

'Soms wel, met bijvoorbeeld dumpster diven eet je heel concreet eten dat anders weggegooid zou worden.

'Ik zie niet altijd direct resultaat, maar heb wel het idee dat de dingen die ik doe belangrijk zijn. Met alle stroom die je niet verbruikt scheelt dat en het idee is natuurlijk dat als meer mensen dat doen, we geen fossiele energie meer nodig hebben.'

En dat je anderen inspireert?

'Ja, dat wel echt. Vooral dat ik mensen inspireer om creatiever na te denken. Ik probeer een voorbeeld te zijn en anderen te laten zien dat je dingen ook op een andere manier kunt doen.'

‘Uiteindelijk vind ik dat ook het belangrijkst, om juist met elkaar dingen te doen. Dus invloed uitoefenen op de politiek, grote bedrijven, je directe omgeving. En groen stemmen. Je kan toch snel het gevoel krijgen dat het nutteloos is wat je zelf doet. Dat maakt initiatieven als CollAction ook heel mooi.

Je zei in het begin 'shit is makkelijk te fixen', maar is dat eigenlijk wel zo?

'Als je het per situatie bekijkt zijn er zo vaak makkelijkere oplossingen. Bij de problemen die ik in m'n onderzoeken tegenkom is er altijd een manier om dingen structureel te veranderen.'

'We hebben nu alles ook maar op een bepaalde manier ingericht. Natuurlijk zijn er grote machten aan het werk, maar dat is geen god, dus dat kan gewoon veranderen.'