De warmte en gezelligheid komt me tegemoet, als ik de deur van O3 Rivierenbuurt in Den Haag opendoe(t). En dat gevoel laat me niet meer los. Mijn afspraak met directeur John Verhoeff loopt uit op een rondleiding door het hele gebouw en kletspraatjes met kinderen, medewerkers en andere bezoekers. Kinderen van alle soorten en maten rennen door elkaar op weg naar hun lokaal of oefenen hun toneelstuk in de hoge ontvangsthal. Ouderen keuvelen en kaarten in het buurtrestaurant. Patiënten worden geholpen door pedicuren en huisartsen. En dat allemaal onder één dak. Op dat dak kan je trouwens ook sporten en groenten verbouwen.

" "

EMMA onderzoekt de #gelukkige stad

Bekend fenomeen: steden verdichten. Duidelijk gevolg: minder fysieke ruimte om aan de steeds meer uiteenlopende behoeften van al die bewoners te voldoen. Met EMMA onderzoeken we de toekomst van de verdichtende stad. We doen een pleidooi voor de menselijke maat: een stedelijke inrichting die sociale interactie stimuleert en zo bijdraagt aan het geluk van haar inwoners. Zijn er al stadsmakers die ‘andere’ keuzes maken en het geluk van haar inwoners centraal zetten? Draagt dit bij aan de #gelukkigestad?

Mogelijke oplossing is een multifunctionele accommodatie, zoals O3 Rivierenbuurt: een kriebelwoord voor een gebouw dat ruimte biedt om te werken, wonen, leren, zorgen, sporten, eten, drinken en/of/en/of ontspannen. Een plek in de buurt waar iedereen welkom is en vertier vindt. Waar van ’s ochtends tot ’s avonds reuring en ontmoeting is, en dus meer sociale cohesie en veiligheid. Althans, dat is de theorie. Een interessante theorie, die alle verdichtende steden kan helpen leefbaar te houden. Om deze theorie in praktijk te zien bezocht ik O3 Rivierenbuurt. Op een grijze, regenachtige dag.

O3 schept een veilig thuis, veiligheid en geborgenheid. Vooral voor de kwetsbare stadsgenoten: kinderen, ouderen, zorgbehoevenden. 

De theorie in de praktijk: O3 Rivierenbuurt in Den Haag

Naar eigen zeggen is O3 Rivierenbuurt een Brede Buurtschool plus of integraal kindcentrum: het kloppend hart van de buurt waar je kan Ontwikkelen, Ontdekken en Ontmoeten. Een plek voor jong en oud, oude en nieuwe bewoners, die sociale samenhang en leefbaarheid in de buurt versterkt en waar feest gevierd wordt. Het kind staat centraal; de basisschool Jan van Nassauschool vormt de basis werkt in O3 samen met Zebra Welzijn, Peuterleerplek De Boskabouter, Dakkindercentra voor kinderopvang, Bewonersorganisatie Rivierenbuurt en O3 buurtrestaurant. Zij bieden voorzieningen op het gebied van basisonderwijs, kinderopvang, talentontwikkeling, participatie, inburgering, gezondheid, ontspanning, opvoeding en veiligheid. Dat is nogal wat.

Volgens directeur John (ik mag John en je zeggen) was de komst van O3 hard nodig. De oude Jan van Nassauschool was gehuisvest aan de Gouwestraat en de Geleenstraat. Een gebouw met hoge muren, graffiti en stalen deuren waar loverboys voor de deur stonden. Bepaald geen plek voor kinderen. De school stond volgens John in een getto: in 2007 aangewezen als Vogelaarwijk. De minister gaf destijds prioriteit aan goede voorzieningen voor de jeugd als prioriteit en wilde de kloof tussen hoog- en laagopgeleid verkleinen. John vond ook dat er iets moest gebeuren en startte allerlei acties in de buurt om een beweging op gang te krijgen. Met behulp van woningcorporatie HaagWonen en welzijnsorganisatie Zebra Welzijn werd subsidie van de gemeente verkregen voor de bouw van een veilige plek, voor iedereen in de buurt. Het werd het multifunctionele O3. 

" "

De invloed van O3 op de Rivierenbuurt

Het gebouw voelt aan als een huiskamer. De basisschool heeft 400 leerlingen, die volgens John van uit alle bevolkingsgroepen in de wijk komen. Er zijn er drie activiteiten per week voor ouderen die er ook kunnen lunchen en spelletjes spelen. Het restaurant is een ROC-leerwerkplek waar je voor weinig geld een goede maaltijd kan eten. De vele verschillende organisaties werken samen en delen de faciliteiten. De wijk is veiliger en welvarender geworden. Het verharde plein voor de deur is omgevormd tot groene speelplein.

Ontegenzeggelijk een goede ontwikkeling. De enige aanmerking die ik kan maken is dat ik in O3 niemand tegenkom in mijn eigen levensfase: werkend (of studerend) zonder kinderen. Het kind en het leven van het kind staan centraal in O3. En studenten en jongwerkenden zonder kinderen hebben niet zo veel met kinderen. Of behoefte aan de voorzieningen van O3. Daar werkt John wel aan door bijvoorbeeld het sportdak open te stellen voor studenten: hij wil echt iedereen een plek bieden in O3. Dat past in de ambitie van de gemeente Den Haag om meer jong talent aan te trekken.

Een groot verschil op kleine schaal

Na mijn bliksembezoek aan O3: ja, O3 draagt bij aan de #gelukkigestad, in de microkosmos van de Rivierenbuurt en vooral aan het geluk van de mensen die gebruik maken van O3. En dat lijkt mij ook het meest effectief, bijdragen aan je eigen, directe omgeving. Daar ken je de mensen, de context en de behoeften. Op kleine schaal kan groot verschil gemaakt worden.

En om mijn onderzoek ongefundeerd breder te trekken: ja, dit soort multifunctionele accommodaties bieden in mijn ogen een geschikte oplossing voor meerdere uitdagingen van verdichtende steden. Ze gaan effectief om met de ruimte. Ze scheppen een veilig thuis, veiligheid en geborgenheid. Vooral voor meer kwetsbare stadsgenoten: kinderen, ouderen, zorgbehoevenden. En dat kunnen we wel gebruiken in deze tijden van vermeende polarisatie, ondoordringbare bubbels en verhoogde druk op mens en milieu.

 

Gemaakt door
Foto van Gijs Kist. Gijs is een witte man met donker haar en lichte ogen. Hij heeft ook een stoppelbaardje en draagt een grijs overhemd.

Gijs Kist

historicus – adviseur - nieuwsgierig
Ruimte en Wonen